BAKENS IN NIEMANDSLAND. Opstellen over massaal geweld

Abram de Swaan

Amsterdam: Uitgeverij Bert Bakker, 2007, 238 pp.

Gedeelte uit de Inleiding:

Hoe kan het dat mensen er innige overtuigingen en hevige gevoelens op na houden over andere mensen die ze nooit ontmoet hebben? Dat is zo’n voor de hand liggende vraag, daar moet je maar opkomen. Het was Nico Frijda, de psycholoog en mijn promotor, die mij dit eens vroeg en zijn vraag is blijven hangen. Die gevoelens en meningen uit de verte zijn iets nieuws, iets van moderne mensen (hoofdstuk 2). Ze zijn pas in de laatste twee eeuwen gemeengoed geworden. Voor die tijd bekommerden de meeste mensen zich vooral om hun naaste verwanten en directe buren; van de rest van de mensheid wisten ze weinig en vonden ze niet veel. Ook nu zijn vrijwel alle mensen vooral betrokken bij de kleine kring van gezin, familie, buren, vrienden en collega’s. Maar er zijn andere gevoelens en meningen bij gekomen, met een veel breder bereik. Die emoties en opinies hebben betrekking op heel grote schaal. De natie is zo’n omvattend, affectief geheel geworden, en al zijn ze nu uit de gratie, ook klasse en ras zijn van die grootschalige emotionele en cognitieve grootheden. Mensen doen in die groeperingen gezamenlijke meningen en gevoelens op over complementaire groeperingen, zonder dat ze daarbij ook maar iemand van de andere categorie persoonlijk hoeven te kennen. Nederlanders vinden iets van Russen en Russen denken het hunne van Nederlanders, maar onderlinge bekendheid is daarbij onnodig en meestal verstoort die alleen maar de collectieve beeldvorming. Moderne mensen denken over zichzelf als leden van een natie en hebben daar emoties bij die soms heftig kunnen uitslaan, vooral wanneer ze zich gezamenlijk afzetten tegen een andere natie.

Voor bestelling van dit boek, zei website: Uitgeverij Bert Bakker