2014 – Recensies bij Compartimenten van vernietiging

Abram de Swaan. 2014, Compartimenten van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders. Prometheus Bert Bakker Uit het Engels vertaald door Gertjan Wallinga en Abram de Swaan

De daders van genocide beter begrijpen. Recensie door Maarten Muns, 3-2-2014, website Athenaeum Boekhandel 

Aan Abram de Swaans indrukwekkende Compartimenten van vernietiging gaan twee namen en een enorme hoeveelheid massamoorden vooraf: Hannah Arendt en Stanley Milgram. Toen de Joodse filosofe en journaliste Hannah Arendt in 1963 de rechtszitting tegen nazi-misdadiger Adolf Eichmann in Israël volgde, viel haar meteen een ding op: wat een onbeduidend, miezerig mannetje was die Eichmann eigenlijk. In haar verslag met de beroemd geworden ondertitel Een verslag over de banaliteit van het kwaad, beschreef ze hem als burgerlijk, gewend om bevelen op te volgen en niet om zelf te veel na te denken. Lees meer

Waarom de stoppen doorslaan door de eeuwen heen. Recensie door Stijn Veheule in de De Morgen, 12-2-2014. 

Destructiedrift zonder grenzen. Hokjesdenken en een collectief gevoel van onvrede. Ziedaar de explosieve mix die op kwade momenten in de wereldgeschiedenis massale moordpartijen en genocides tot gevolg had. Lees meer

Waarom wij (niet) moorden. Is iedereen in staat tot het kwaad. Recensie door Co Welgraven in Trouw 29 maart 2014

Abram de Swaan wil weten waarom de enen mens een gewillige beul is, en de andere niet. Lees meer

Ook De Swaan kan het onbegrijpelijke niet verklaren, maar zijn speculaties zijn de moeite waard. Anet Bleich, Volkskrant  01-02-2014

Hoe wordt iemand rijp gemaakt voor een rol als massamoordenaar? Onder welke omstandigheden? Waarin verschillen genocidairs van hun tijd- en plaatsgenoten en van elkaar? Het is een ambitieuze vraagstelling waarmee Abram de Swaan aan de slag gaat in Compartimenten van vernietiging en hij pakt het grootscheeps aan. Hij analyseert de kenmerken van de genocides uit de 20ste eeuw, een deprimerend rijtje, van de slachting onder de Herero’s in Zuidwest-Afrika en de Atjeh-oorlog via de Armeense genocide, de grote zuiveringen onder Stalin en Mao en het dieptepunt, de Holocaust, tot aan de poging tot uitroeiing van de Tutsi’s in Rwanda in 1994. En dan heb ik ze, anders dan De Swaan, nog niet eens allemaal opgesomd. Lees meer

De sociologie van de massamoord. Abram de Swaan over genocide. Door Henk vn Renssen, Vrij Nederland door Henk van Renssen  – 1-2-2014

Abram de Swaan heeft een verschrikkelijk boek geschreven. Het is waarschijnlijk het ergste boek uit de lange carrière van de Am-sterdamse socioloog en P.C. Hooftprijswinnaar (1942), soms is het bijna ondraaglijk om te lezen. Het gaat niet over de zorg van een staat voor zijn burgers, De Swaans bekendste thema, maar over de keerzijde van de staatsmacht: de gruwelijke massamoorden waartoe een staat af en toe ook in staat is. Al in 2007, met de publicatie van zijn essaybundel Bakens in niemandsland ‘ opstellen over massaal geweld, begon De Swaan zich in het onderwerp te verdiepen. Compartimenten van vernietiging is de voltooiing van dat project, het is zijn poging een systematische beschrijving te geven van de omstandigheden waaronder samenlevingen en de individuen die daar deel van uitmaken overgaan tot het elimineren van hele delen van de eigen bevolking. Daarmee heeft De Swaan een eerste sociologie van de massamoord geschreven. Lees meer

Het kwaad is níet banaal. Door Hans Renders – Parool-30-1-2014

U en ik zouden hetzelfde hebben gedaan, wordt vaak gezegd als het over genocideplegers gaat. Nee, zegt Abram de Swaan in een indrukwekkende studie, de isolatie van groepen mensen door een regime en persoonlijk karakter bepalen of iemand massamoordenaar wordt. Lees meer

Clichés over genocidedaders. Door Maarten Muns, Kennislink, 5-2-2014

Hoe en waarom gaan mensen soms over tot massamoord op anderen, omdat zij tot een ander ras, geloof of volk behoren? Vaak zeggen historici en sociologen dat vooral ‘de omstandigheden’ alles bepalend zijn. Gedwongen door de situatie kunnen ook ‘jij en ik’ een kampbeul zijn. ’Een van de grote clichés van deze tijd, zegt Abram de Swaan in zijn nieuwe boek Compartimenten van vernietiging. Lees meer

Zo ‘gewoon’ zijn massamoordenaars niet. Door Nicoline Maarschalk Meijer, Nieuwe Liefde,Lente 2014, (1)

Compartimenten van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders, gaat over ongebreidetd massaaI gewe[d door (representanten van) een gewapende overheid jegens weertoze, ongewapende burgers. Abram de Swaan brengt schrikbarend duidelijk de randvoorwaarden in beeld die van burgers moordmachines kunnen maken. Daarbij bestrijdt hij met overtuiging de opvatting dat daders van massavernietiging’doodgewone mensen’zouden zijn, zoats de laatste vijftig jaar atom in de menswetenschappen is betoogd. Lees deel 1.  Lees deel 2

Het regime en de dader. Door Jaap Cohen. Nieuw Israelisch Weekblad, 7-3-2014

Hoe gaan mensen over tot een genocidale massamoord? vaak wordt gewezen op de omstandigheden als bepalende factor. In potentie schuilt in iedereen een massamoordenaar stelt Hannah Arendt. Abram de Swaan gaat in zijn nieuwe boek Compartimenten van vernietiging de strijd aan met die zienswijze. Lees meer