Abram de Swaan. Wijsheid achteraf. Rede bij het emeritaat als universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.

Dames en Heren, beste collega’s, lieve vrienden,

Ongeveer vijftig jaar geleden zat ik, niet zover hiervandaan, thuis aan mijn tafeltje mijn huiswerk niet te doen, en ik bedacht: in een dictatuur willen mensen wel in opstand komen, maar niet als enige. Ze moeten zeker weten dat alle anderen tegelijk met hen zullen opstaan. Dan lopen ze elk voor zich weinig risico en zijn ze gezamenlijk onverslaanbaar en dan zal dus de dictatuur ineen storten. Er moet een signaal komen waarvan iedereen weet dat dit het teken is voor de opstand en dat ook iedereen gelijktijdig verneemt. Dat signaal, besloot ik, heet ‘Q’, of ‘Kjoe’, dat klinkt als het Engelse ‘cue’, aanwijzing, of signaal.
Dit lijkt mij ook nu nog een geldig inzicht. Lees meer